istorija
udruženja
ISTORIJA UDRUŽENJА
FILMSKIH I TELEVIZIJSKIH UMETNIČKIH SARADNIKA SRBIJE
Početkom pedesetih godina prošlog stoleća u okviru opštih ekonomskih i društvenih promena u ondašnjoj državi (FNRJ), posle raskida sa Sovjetima i prelaska na sistem radničkog samoupravljanja, dolazi do reorganizacije jugoslovenskog kinematografskog sistema. Ukidanjem Komiteta za kinematografiju Vlade FNRJ i republičkih komiteta filmski umetnici i njihovi saradnici do tada stalno zaposleni u državnim filmskim preduzećima dobijaju otkaze.
Slikovito rečeno bivaju „izbačeni na ulicu“ i „gurnuti“ u status takozvanih slobodnih (samostalnih) filmskih radnika. Ovime je stvorena potreba i otvoren društveni prostor za osnivanje strukovnih udruženja koja će štititi interese „slobodnjaka“ na tržištu filmskog rada i brinuti o njihovim socijalnim pravima.
Tako je 4. Juna 1950. godine osnovano Udruženje filmskih radnika Srbije (akr. UFRS), u prostorijama „Avala film“ na Tašmajdanu, u današnjoj zgradi Televizije Beograd, njenom srušenom delu u bombradovanju NATO alijanse 1999. godine, u Aberdarevoj ulici.
UFRS od početka svoje delatnosti osim što je brinuo o socijalnoj zaštiti i drugim radničkim pravima svojih članova sve vreme bio je i aktivni činilac ukupnog razvoja srpskog filma i srpske kinematografije. Spomenimo samo neke od tih aktivnosti.
Na inicijativu filmskih umetnika, a unutar pravnog statusa Udruženja filmskih radnika Srbije formirana su bila dva preduzeća od kapitalnog značaja za srpski film i njegovu kinematografiju:
• prvo je bilo UFUS (Udruženje filmskih umetnika Srbije), formirano od strane slobodnih filmskih radnika 1953. godine, koje nakon što je samostalno proizvelo 17 igranih i više od stotinu dokumentranih filmova početkom šesdesetih biva pripojeno Avala filmu;
• drugo, osnovano 1966. godine najpre pod nazivom „Servis za organizovanje proizvodnje i prometa filmova – UFRS (akr. Udruženje filmskih radnika Srbije)“, kasnije preimenovano u TRZ „Centar film“ – sa osnovnom svrhom
„organizovanja proizvodnje i prometa filmova kroz udružuvanje filmskih radnika u filmske radne zajednice“.
Udruženje filmskih radnika Srbije je bilo osnivač i prvog posleratnog stručnog filmskog časopisa „Film“ – lista za pitanja filmske umetnosti i kulture“. List je osnovan 1950. godine od strane Saveza filmskih radnika Jugoslavije, sa prenetim pravima na Udruženje filmskih radnika Srbije. „Film“ je izlazio u Beogradu i štampan je u štampariji novinske kuće „Borba“ i imao redakciju sastavljenu uglavnom od beogradskih filmskih delatnika.
Osim navedenog UFRS 1969. godine preuzima osnivačka prava i obaveze, takođe od strane Saveza filmskih radnika Jugoslavije, znamenitog beogradskog „Instituta za film“, institucije od kapitalnog značaja za širenje i očuvanja filmske kulture u nas.
Tih godina pod naletom i galopirajućim razvojem televizije, kao novog medijuma „pokretnih slika“, srodnog filmu, dolazi do promene imena UFRS u Udruženje filmskih i televizijskih radnika Srbije, da bi početkom osamdesetih godina prošlog veka u skladu sa odlukom o reorganizaciji zajedničkog Udruženja filmskih i televizijskih radnika Srbije i novim oblicima društvenog organizovanja filmskih i televizijskih radnika SR Srbije došlo, najpre, do osnivanja Udruženja filmskih umetnika srbije (UFUS),
7. juna 1980. godine, a nakon toga i do – Osnivačke skupštine Udruženja filmskih i TV umetničkih saradnika SR Srbije (UFTS) održane 9. maja 1981 godine.
U tranzicionom periodu poslovni sekretar oba udruženja sve do odlaska u penziju bio je Sreta Milentijević.
Od svog osnivanja pa sve do danas
UDRUŽENJE filmskih i TV umetničkih saradnika Srbije
ima status reperezentativnog udruženja
u kulturi Republike Srbije.
